Қысқы вирустарды есептемегенде, короновирус індетінің өзі баршамызды діңкелеткені рас. COVID-19 ауырып тұрғандар тіпті ағзасында түрлі өзгерістер болғанын айтып жүр. Ауырлықты ең алдымен иммунитетіміз сезінгені ақиқат. Ендеше короновирустан кейін иммунитетті нығайтуды қолға алайық. Ол үшін дәрігерлер 6 тәсілді ұсынып отыр.

Иммунитет – денсаулық негізі

Қазір – қызықты әрі күрделі уақыт. Адамдар Сovid-19-дан сақтану үшін сыртқы ортамен байланысқа шектеу қойып, басқа да миллиондаған маусымдық індеттерден жасырынуда. Осы орайда «Бұл қаншалықты дұрыс?» деген сұрақ мазалайды. Мәселен, ұзақ мерзімді перспективада оның құпталмайтындығы анық.

Иммунитет сыртқы шабуылдарды азайту кезінде атрофияға (қоректік заттың келмеуіне немесе жетіспеушілігіне байланысты дене мүшелері мөлшерінің кішірейіп әлсізденуі) ұшырайтындығын ұмытпаңыздар. Дәрігерлер қауымы иммунитетті бұлшықеттермен жиі салыстырып, тіпті мысалдар келтіріп жатады. Мәселен, адам күнделікті жаттығулардан бас тартса, дененің қорғаныс күштері ұйқыға кетеді. Демек, иммунитет те сыртқы факторлармен күресе білу керек.

Дабыл қағатын кезді анықтау

Иммунитет төмендеуінің белгілері:

• Апатиялы тұрақты шаршау. Мұндай жағдайда адамды үйде немесе жұмыс орнында күнделікті міндеттерді орындау қалжыратады.
• Ұйқы мәселесі. Адам қатты шаршап тұрса да, қаншалықты ұйқыға тартса да, ұзақ уақыт төсекте аунап, дөңбекшіп шығады. Сондай-ақ, мазасыз түстер көріп, таңертең ояну да қиынға соғады.
• Терінің жиі бөртуі мен шырышты қабықтың қабынуы. Иммунитет төмендегенде аллергия мен саңырауқұлақ инфекциялары белсенді көрініс бере бастайды.
• Есте сақтау мен реакция жылдамдығы мәселелері иммундық жүйеде бір проблема туындағандығынан хабар береді.

Иммунитетті сақтау бойынша чек-парақ

1. Гиподинамиямен күрес

Локдаун кезінде қимыл-қозғалыс жүйесінің азаюы, бұлшықеттердің қозғалыс белсенділігінің төмендеуі денсаулыққа байланысты проблемаларды тудырды. Сол себепті иммунитетті нығайтудың алғашқы шарасы физикалық белсенділікті күнделікті кестеге енгізу болуы тиіс.

Басты ереже: тұрақты жаттығулар мен жүктемені күнделікті арттыру. Күн сайын 30-45 минуттық серуен тыныс алу органдарының ауруларына төзімділікті арттырады.

Ал егер далада боран мен қарлы бұрқасын соғып тұрса, үйдегі фитнеске көшкен дұрыс. Үй жағдайында жасалатын жаттығуларға йога кілемшесі мен жаттықтырушылардың тегін сабақтары көрсетілген ғаламторға кіру жеткілікті. Сонымен қатар қарапайым жаттығуды кіреберісте-ақ жасауға болады. Ал баспалдақпен жоғары қарай жүгіру VO₂max атты ағзаның төзімділігін сипаттайтын оттегіні ең көп тұтыну көрсеткішін арттырады.

2. Ұйқы сапасын арттыру

Мұндай жағдайда ұйқы режимі аса маңызды. Күнделікті бір уақытта жатып, бір уақытта тұру ұйқыны сапалы етеді. Жалпы кез келген адамға кешкі сағат 10-11-ден қалмай ұйқыға жатқан жөн. Себебі бұл уақыт аралығында дене температурасы табиғи түрде төмендейді әрі ұйқыға кету де қиынға соқпайды. Сондай-ақ, сомнологтар «түннің бірінші жартысында «дельта-ұйқы» деп аталатын тәтті әрі қалыпқа келтіруші ұйқы болады» деген қорытындыға келген.

Ұйықтай алмаған жағдайда тексеруден өткен дәрілік шөптерді немесе фитокешендерді сынап көруге болады. Ұйқы мәселесі жиі көрініс берсе, ақ халаттылардың көмегіне жүгінген абзал. Ең бастысы, кез келген адам дәрі-дәрмектерді өз бетінше немесе достарының кеңесі бойынша тағайындамауы тиіс.

3.  Денені жаттықтыру

Денемен бірге болу – жағымды әрі пайдалы. Өмірімізге көшбасшылық-кәсіп саласынан келген эмбодимент-тәжірибелер күнделікті өмірде де пайдалы екендігін ұмытпаңыздар. Бұл тәсіл дене бітімі, тыныс алу, медитация тәжірибелерін қолданады. Ол адамды күйзеліс жағдайын бірден түсінуге және тыныштық күйіне кіруге үйретеді.

Ең оңай тәжірибенің бірі – «дұрыс дене қалпы» ережесі. Ол үшін орындыққа шалқайып, иықты барынша түзу ұстау қажет.

Әрбір адам жүзіңдегі күлкіні асқақ мүсінмен толықтырса, нұр үстіне нұр болар еді.

4. Тұтыну режимін қадағалау

Сусыз, құрғақ денеде иммундық жүйе өз функцияларын толықтай атқара алмайды, себебі су қоректік заттарды жеткізіп, токсиндерді шығарады. Дейтұрғанмен, тұтынатын судың пайдалы болуын қадағалау қажет.

Үйдегі мүкжидекті қайнатуға немесе итмұрын жемістерін термосқа демдеуге болады. Шырғанақ, зімбір, бал, каркаде шайлары дәмді әрі пайдалы болып келеді. Дегенмен үйде жеміс-жидек сусындары мен түрлі шайларды демдеуге уақыт пен күш жеткіліксіз болса, дәрумендер және минералдармен байытылған дайын сусындарды сынап көруге әбден болады.

5.  «Вирусқа қарсы» диета

Кез келген тағамның жартысын көкөністердің құрағаны жөн. Мәселен, жаңа піскен, пісірілген, езбе-көжеге айналған көкөністер дегендей. Десек те, ақуыз туралы да ұмытпаған дұрыс. Ол сиыр еті, бұршақ дақылдары, жаңғақ және т.б. құрамында көптеп кездеседі.

Жоғары рН бар өнімдерге куркума, авокадо, ананас және аскөк жатады, оларды вирусқа қарсы тағамдар тізіміне қосу оңтайлы шешім болып табылады.

Мамандардың пікірінше, «жергілікті» иммунитетті қалыптастыруда дәрумендер, микроэлементтер мен талшықтар маңызды рөл атқарады.

6. Тіскебасарды ұмытпау

Егер кенет асқазан шұрылдаса, сөмкеде нан болғаны жөн, себебі ол дененің орташа тәуліктік қажеттілігіне сәйкес тоникалық компоненттерден тұрады және қан қысымы мен қанттың көтерілуін тудырмайды. Бұл асқазан-ішек жолына, жалпы айтқанда, иммунитетке теріс әсер ететін джанк фудқа қарағанда пайдалы болып келеді.